Om jullie, als lezer, een kijkje achter de schermen te geven heb ik, als vervolg op de blog Hoe verloopt mijn schrijfproces de stappen uitgeschreven die ik, als indieauteur (zelf uitgevende auteur) heb genomen om mijn boek gepubliceerd te krijgen. In dat proces ben ik voor mijn gevoel ook echt getransformeerd van schrijver naar auteur. Ben je een beginnende schrijver, dan geeft het jou wellicht houvast naar het publiceren van je eigen boek in eigen beheer!
Het schrijfproces zal voor iedere auteur anders zijn, al zal het in grote lijnen wel overeenkomen. Het belangrijkste verschil zit hem in het feit of je een plotter of een pantser bent.
Wat is het verschil tussen een plotter en een pantser?
Een pantser heeft gewoon een blanke pagina en begint te schrijven. Hij ziet wel waar hij uitkomt. Een plotter gaat eerst de verhaallijn uitdenken. Wat er gaat gebeuren, wanneer en met wie? Bij plotten heb je houvast aan de structuur die je aanbrengt, bij pantsen ga je meer uit van je eigen creativiteit. Ik ben over het algemeen een echte plotter, al is er wel ruimte voor wat vrije invulling; go with the flow. Soms komen daar ook hele mooie dingen uit en valt ineens iets op zijn plek.
Wil je meer weten hierover, luister dan naar de podcast van Schrijven en Uitgeven. Sowieso het luisteren waard, maar Maria en Petra hebben ook een aflevering gemaakt over Plotten en Pantsen (via de link te lezen en te luisteren).
Mijn stappen als selfpublisher
- Brainstorm
Dit is voor mij echt de eerste stap bij een verhaalidee. Wat kan er allemaal gebeuren? Lang niet alles haalt het boek, maar ik laat mijn gedachten de vrije loop. Wat gebeurt er en wanneer? Welke karakters komen er in voor? Welk genre? Enz.
Ik bepaal hier ook mijn lezersdoelgroep, zodat ik hier rekening mee kan houden met het schrijven van het verhaal. Maar ook alvast voor bij de marketing. - Plotten
Als ik alle ideeën verzameld heb, ga ik in enkele zinnen het verhaal opschrijven. Dan heb ik een begin en een eindpunt. Ik weet ook ongeveer wanneer het conflict plaatsvindt en wanneer de climax ongeveer moet komen. Als ik die weet, dan ga ik letterlijk de gaten opvullen. Wat moet er gebeuren om het conflict te laten plaatsvinden en hoe komt het tot de climax?
Ik werk de karakterprofielen uit en ik fantaseer over de wereld waarin het zich afspeelt. - Research
Zeker voor historische fictie, maar eigenlijk geldt dit voor alle genres, is het belangrijk om research te doen. Ik heb zelf niet overal even veel verstand van en ik vind het belangrijk dat de dingen die ik opschrijf kloppen. Voor mijn trilogie vind ik het heel belangrijk om goed de sfeer van de middeleeuwen te kunnen neerzetten. Wat aten ze? Hoe gingen ze om met hun huisdieren? Welke kleding droegen ze? Hoe woonde men? Als je dat goed neer kunt zetten word je als lezer vanzelf het verhaal in getrokken. - Schrijven van de eerste versie
Als ik alles grofweg uitgewerkt heb, is het tijd om te gaan schrijven. De eerste ruwe versie komt hiermee op papier te staan. Ik vind het verschrikkelijk moeilijk om het hier ook echt bij een ruwe versie te houden en gewoon lekker te schrijven. Ik wil het al snel te goed doen, maar dat hoeft hier nog helemaal niet. Probeer dat ook echt los te laten. - Marketing en promotie
Nu al? Jazeker. Het is heel belangrijk om nu al een publiek te krijgen die straks graag je boek willen kopen. Neem vooral eens een kijkje op mijn Instagram. Gedurende het hele proces (en daarna) post ik updates over de voortgang van het boek. Ik schrijf blogposts en stuur nieuwsbrieven uit. Ik doe deze stap voornamelijk online. In 2024 wil ik dit meer gaan uitbreiden om dit 'live' te gaan doen. - Lezen van de eerste versie
Nadat ik de eerste versie geschreven heb lees ik mijn hele boek eerst zelf door. Liefst hardop (als er verder niemand in de buurt is). Zo hoor ik meteen of zinnen lekker lopen of niet. Ik probeer herhalingen eruit te halen en te vervangen door synoniemen. Ik doe dit meestal wel per x-aantal hoofdstukken. Dit wordt over het algemeen afgeraden (liever ineens als het klaar is), maar ik ben nou eenmaal een beetje eigenwijs). - De cover
Dit is eigenlijk een stap die ik tussendoor doe. Het hoort bij mij ook een beetje bij het verzinnen van een titel en het zoeken naar geschikt beeldmateriaal voor de marketing, social media en mijn website. - Herschrijfronde 1
In deze stap lees ik het hele boek nog eens, nu wel het hele verhaal achter elkaar door om zo de grote verhaallijn en subplots goed te kunnen checken. Soms kom ik nog een plothole (iets wat niet klopt in het verhaal) tegen die opgelost moet worden. Daarnaast kijk ik de karakterconsistentie (reageert iemand wel zoals hij 'hoort' te reageren) en her en der haal ik er nog een typefout uit. - Proeflezers
Dan komt misschien wel de spannendste stap in het geheel. Ik ga mijn 'kindje' voor het eerst laten lezen aan anderen. Ik heb inmiddels een redelijk vaste groep proeflezers die allemaal op andere punten letten, waardoor ik een goed totaaloverzicht krijg van mijn verhaal. - Herschrijfronde 2
Als ik de feedback heb teruggekregen van de proeflezers volgt er wederom een herschrijfronde. Ik verwerk dan de opmerkingen van de proeflezers. Ik ben daarin wel selectief. Een opmerking van 1 iemand is een mening. Dan bekijk ik of ik het wil veranderen of niet. Komt dezelfde opmerking van meerdere proeflezers, dan is het absoluut een puntje van aandacht en betekent het meestal dat ik het aanpas in het verhaal. - Redactie
Er is een verschil tussen een inhoudelijke redactie en een technische eindredactie (oftewel persklaar maken). Je ziet wel steeds vaker dat deze 2 gecombineerd worden.
Eigenlijk komt hier mijn herschrijfronde 1 terug, maar dan door een redacteur. En die kan dat veel beter dan ik.
Inhoudelijke redactie gaat om de verhaallijn en de subplots. Lopen daarnaast de dialogen lekker? Komen de personages goed tot leven? Is er een krachtig einde? Enz.
Bij het technische gaat het om de tekst en de grammatica. Is alles zo aantrekkelijk mogelijk voor de lezer? Staan er geen kromme zinnen in? Zeg je niet binnen één alinea vier keer hetzelfde woord? Is de info consistent? Staan er geen typefouten meer in? Enz.
Tip: zorg dat je een goede klik hebt met je redacteur en dat diegene ervaring heeft met jouw genre. - Herschrijfronde 3
In deze laatste herschrijfronde ga ik de opmerkingen van de redacteur verwerken. Ik probeer hier een goede balans te vinden tussen de professionele kennis van de redacteur en mijn eigenwijze karakter. Dat botst soms een beetje. Het is wel een hele belangrijke stap voor mij (en voor elke schrijver denk ik). - Vormgeven binnenwerk
Tijd om de uiteindelijke tekst op te maken in de boekbladzijdes. Ik maak een document voor het e-book en een document voor het papieren boek zodat beide op hun eigen manier er zo aantrekkelijk mogelijk uitzien en het fijnste lezen. - Prijsbepaling
De prijs van het boek bepaal ik pas aan het eind. Een kort verhaal is goedkoper dan een dikke pil. Daarnaast is de papierprijs in de afgelopen jaren enorm gestegen, waardoor ook de prijzen van boeken zijn verhoogd. Als ik de prijs van het papieren boek weet, bepaal ik op basis daarvan ook de prijs voor het e-book. - Laatste check/correcties
Als het binnenwerk is opgemaakt kijk ik nog een keer het boek helemaal door om te checken op taalfouten en of de opmaak overal goed is. De zetproef van de paperback gaat naar een corrector die er ook nog eens overheen kijkt en de allerlaatste fouten eruit haalt. Het e-book pas ik daar ook op aan en kijk ik op mijn eigen e-reader nog een keer helemaal door. Hier wil nog wel eens een lettertype verspringen. - Pre-order
Enkele weken voor de publicatiedatum start ik een per-order. Dit heeft natuurlijk wel wat overlap met de vorige stap(pen). Waarom zijn pre-orders zo belangrijk? Heel simpel… Verkopen, dus ook voorverkopen, duwen het boek omhoog in de ranglijsten van Kobo, Bol, Amazon, etc. Hoe hoger het boek staat, hoe zichtbaarder hij is voor andere geïnteresseerde lezers… Door het boek alvast te bestellen, steun je auteurs dus altijd op een eenvoudige manier. - Proefdruk
Om te checken of echt alles helemaal goed is, laat ik een exemplaar drukken van mijn papieren boek. Naast het feit dat het een feestje is om je eigen boek voor het eerst in handen te hebben, wil ik zelf controleren of het helemaal is zoals ik het in mijn hoofd heb. - Publiceren
Het boek is nu echt helemaal af!
Mijn eerste boeken heb ik via POD (Printing On Demand) gedaan. Ik wilde niet meteen een grote voorraad laten drukken.
Tip: Ik heb goede ervaringen met Kobo Writing Life en Kindle Direct Publishing (Amazon) voor e-books en Mijnbestseller.nl voor mijn gedrukte boek. Ook Pumbo is een goede optie om je gedrukte boek uit te geven. Er zijn er nog meer natuurlijk, maar daar heb ik geen ervaring mee.
Extra tips voor (beginnende) schrijvers.
Wat kun je nog meer doen om een zo goed mogelijk boek te publiceren?
- Vraag om feedback! Misschien wel het allerbelangrijkste. En niet alleen aan je proeflezers.
Doe bijvoorbeeld eens mee aan een schrijfwedstrijd! Je krijgt hier feedback van professionals, waar je altijd iets van leert. Daarnaast kun je het gebruiken in je marketing en op je website. En win je? Dat is helemaal mooi meegenomen. Nog meer exposure en soms zelfs een leuk geldbedrag en/of een publicatie van jouw verhaal in een bundel of tijdschrift. - Ben zichtbaar. Zowel online als op boekenbeurzen, boekpresentaties, enz. Laat mensen weten dat je er bent! (en ja, dat is spannend in het begin). Niet alleen als auteur, maar ook als bezoeker.
- Maak gebruik van een schrijfcoach. Sommigen bieden gratis proefsessies aan, zodat je kunt kijken of diegene bij je past en wat je van hen kunt verwachten.
- Kijk of je je aan kunt sluiten bij een schrijfgroep (online of live). Je kunt onderling elkaars teksten bespreken en tips uitwisselen. Uit ervaring weet ik dat dit echt heel waardevol is.
- Lees zelf veel in het genre waarin je schrijft! Daar leer je zo ontzettend veel van.
- Er zijn veel dingen die je zelf kunt doen. Bespaar echter niet op de vormgeving en de redactie. Wil je hulp bij het vormgeven van je cover? Stuur me een berichtje dan kijken we wat ik voor je kan betekenen.
- Sluit je aan bij platformen voor selfpubbers. Op Facebook heb je bijvoorbeeld de Hangplek voor Nederlandstalige Selfpubbers.
- Luister eens naar een podcast. Naast de eerder genoemde "schrijven en uitgeven podcast" is Schrijfpraat de podcast een hele fijne.
- Heb je je boek gepubliceerd? Denk ook eens aan de bibliotheek. Het enige dat je daarvoor moet doen is 2 boeken opsturen naar Stichting NBD Biblion. Na goedkeuring meld je je aan bij de stichting Lira (de auteursrechtenorganisatie voor en door schrijvers, vertalers en freelance journalisten) en je krijgt geld voor iedere keer dat je boek uitgeleend wordt. Het is zeker geen vetpot, maar alle beetjes helpen!
- Neem eens contact op met Mandy. Zij heeft onlangs de eerste selfpub boekenwinkel van Nederland geopend.
- En als allerlaatste wil ik zeggen: Geniet! Geniet van het schrijven, geniet van elke stap in het proces!
Zit je nu als beginnende schrijver, helemaal met je handen in het haar en weet je niet meer hoe je in het zelfuitgeefproces verder komt? Stuur me een berichtje, dan help ik je graag verder!